- Αντίπαρος
- Νησί (38 τ. χλμ., 1.037 κάτ.) των Κυκλάδων στα δυτικά της Πάρου, από την οποία χωρίζεται με το Στενό της Α. Η ψηλότερη κορυφή του νησιού είναι ο Άγιος Ηλίας (308 μ.). Στο νησί βρίσκεται ο ομώνυμος οικισμός, γνωστός και ως Kάστρο. Πρόκειται για παλαιό οικισμό με βενετσιάνικο φρούριο και αρκετές γραφικές εκκλησιές. Η A. λεγόταν στα αρχαία χρόνια Ωλίαρος (δηλαδή, δασώδες βουνό). Στα νεότερα χρόνια υπήρξε τμήμα του δουκάτου της Νάξου και από τον 15o αι. γνώρισε πολλές επιδρομές πειρατών. Κτήση της Βενετίας για ένα διάστημα, πέρασε έπειτα στην εξουσία των Πιζάνι και το 1537 την κατέλαβαν οι Τούρκοι. Την περίοδο 1770-74 πέρασε από ρωσική κατοχή και οι Ρώσοι απέσπασαν τότε πολλούς σταλακτίτες του σπηλαίου που υπάρχει εκεί και τους μετέφεραν στο μουσείο του Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Το 1794 το νησί γνώρισε την επιδρομή πειρατών από τη Μάνη και την Κεφαλονιά, που απήγαγαν και την κόρη του Βενετού υποπρόξενου, την γκρατσιόζα Φραντσίσκα.
Το σπήλαιο της Α. βρίσκεται περίπου στο κέντρο της ανατολικής πλευράς του νησιού και αρκετά ψηλά από τη θάλασσα. Η μεγάλη στοά του σπηλαίου έχει πλάτος 33 μ., μήκος περίπου 50 μ. και ύψος 25 μ. Στην κυρίως αίθουσα του σπηλαίου, το θέαμα είναι φαντασμαγορικό. Ένας από τους σταλακτίτες ονομάζεται από τους κατοίκους Αγία Τράπεζα και έχει σχήμα κολουροκωνικό. Η ονομασία του οφείλεται στο γεγονός ότι το 1673 χρησιμοποιήθηκε για τον σκοπό αυτό από τον Γάλλο μαρκήσιο Ντε Νουαντέλ, πρέσβη του Λουδοβίκου ΙΔ’ της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη, που τέλεσε εκεί λειτουργία.
A., νησοσυστάδα. Σύνολο μικρών νησιών που βρίσκονται ΝΔ της Πάρου. Περιλαμβάνει, εκτός της Α., και τα γύρω ακατοίκητα νησάκια. Τα μεγαλύτερα λέγονται Επισκοπή, Στρογγυλή, Διπλό, Κάβουρας, Τούρλος, Μπουδαριά, Τηγάνι, Παντιέρα, Τουρκονήσι, Πρασονήσι και Γλαροπούντα.
Η Αντίπαρος είναι ένα από τα αναπτυσσόμενα τουριστικά κέντρα των Κυκλάδων.
Dictionary of Greek. 2013.